COLUMBUS

COLUMBUS :

“Annemin asıl bağımlısı olduğu şeyler, onu aldatan şerefsizler.” Casey

“Bir şeyin içinde yetişirsin ama senin için hiçbir şey ifade etmez.” Jin

“Bence dinler monarşi gibi. Orada veya burada iyi bir kral olabilir.”

GİRİŞ :

Sürpriz oldu ama çok da iyi oldu derler. Columbus da benim için öyle oldu desinler. Bir anda karşıma çıktı, IMDB puanı halliceydi, yabancı basında hakkında çok iyi eleştiriler çıkmıştı, izlemeye başladım ve de beğendim. 2017 yapımı film o zamandan bu zamana katıldığı pek çok film festivalinden eli boş dönmemeyi başarmış yani kendini sevdirmeyi başarmış kendince. Kendince diyor olmamın sebebi, kendine has tarzından kaynaklanıyor olması. “Lost in Translation”la başlıyorsunuz…bence öyle de gidiyorsunuz. Bir taklit durumu söz konusu mu? Asla. Çünkü bu filmin kendine özgü bir ruhu var dediğim gibi. İtiraf etmem gerekirse filmin ilk dakikalarındaki aşırı yalınlık, durağan kadrajlar, çevre faktörünün öne çıkması ve kamerayla ilişkileri mesafeli görünen ve mimariye hizmet eden ve bir nevi obje konumunda yerleştirilmiş aktörler resmi geçidini izliyor olmak bana ne kazandırabilir ki diye düşünsem de(evet hep bir kazanç, menfaat, alacak verecek meselesi, sanatta bile), film beni tatlı esen rüzgarına kaptırmayı başardı en kısa sürede. On dokuz kişilik oyuncu listesine şöyle bir göz attığımda Parker Posey dışında tanıdık bir yüz göremedim(bilmiş bilmiş ay o şurada oynadı, bu buydu demeyin hepinizi bombalarım. Çok ciddiyim. Her şeyi izlemiş olmak zorunda değilim, hayatta bildiğim şeyler sınırlı, apartmanımda, mahallemde oturan herkesi bilmediğim gibi her oyuncuyu da tanıyamayabilirim. Arada bir de buradan size atarlanabilirim). Yönetmenin tercihen ön plana çıkardığı iki başrol oyuncusu dışında kalan tüm karakterler silik yüzler olarak amaca hizmet etmekteydiler görünüşe göre. Asıl başrolse filmin ismini de aldığı, Amerika’nın doğusunda yer alan Ohio Eyaleti’ne bağlı bir şehir olan Columbus’un mimarisiydi. Düz bir arazi üzerine kurulmuş olan şehrin isim babası ise İtalyan kaşif Christopher Columbus imiş. New York gibi yimi dört saat yaşayan canlı Amerikan şehirleri bir yana, geniş bulvarlarında keyfi olarak gerçekleştireceğiniz yürüyüşler haricinde yayan olarak işlerinizi görmenizin pek de mümkün olmadığı, dolayısıyla sokaklarında insana nadiren rastlandığı, sakinlerinin evden işe, işten eve, belki süpermarkete ya da alışveriş merkezlerine arabayla gittiği, toplu taşımaya nadiren rastlanan, yakın tarihli coğrafyada tarihi eserden çok, yakın tarihli fakat planlı programlı bir şekilde zevk sahibi beyinlerden çıkma binaların göz zevkine hitap ettiği simetrik bir şehir var arka planda. Filmin en büyük artısı da bu oluyor aslında. Bir tur rehberi olarak filmin kahramanlarının eşliğinde şehrin önemli noktalarını keşfe çıkıyorsunuz. Tadı damağınızda kalıyor bu arada. Bazen hikayenin önemli anlarını da ıskalıyorsunuz bu mimari harikalar silsilesini izlemekten. Neyse. Bu bir ilk film aynı zamanda. Sinema bir şey değil, bir yöntemdir diyen Güney Kore asıllı yönetmen Kogonada Vimeo’daki deneysel videolarıyla tanınırken, bir yandan Yasujiro Ozu üzerine doktora tezi hazırlarken diğer yandan gazetede karşısına çıkan ve az bilinen Columbus şehrinin modern mimarinin Mekke’si olarak nam saldığını öğrenmesi üzerine Ozu sinemasından referanslarla çekiyor filmini şehrin içinde. Her şey bir tesadüfle başlamış yönetmen için, siz tesadüfe tesadüf demeseniz de. Bir hikmeti var elbette. Geçelim artık filmin kendisine.

KIZ ve OĞLAN TANIŞIR :

Mimari canavarı başroldeki iki karakterden zeki ve yetenekli Casey yani Cassandra kütüphanede çalışmakta, dört yaşından beri annesiyle Columbus’da yaşamakta, üniversiteye gitmesi gerekirken şehir dışına gitmesine engel olarak annesinin onsuz yaşayamayacağını bahane eden on dokuz yirmi yaşlarında, herşeye rağmen yaşından olgun bir kızdır. Mimariye yoğun ilgi duymakta, tatlılığıyla erkeklerin onun yanında durmasını sağlamaktadır. Erkekler onu dinler, dinleye dinleye onu dinlemeyi bırakamaz hale gelirler. İş arkadaşı ondan hoşlanmakta fakat yüz bulamamaktadır. Tüm asılmaları karşılıksız kalır, bazıları hayatta hep asıldığıyla kalır. Filmin ana karakteri cool(kullanıyorum evet) bir karaktere sahip Jin’le aralarında aniden başlayan ve büyüyen arkadaşlıktaysa zorlama yoktur. Her şey bir sigarayla başlar, gelişir. Mimaridir dostluklarının rehberi. Jin babasının komaya girdiği haberini alınca Seul’den Columbus’a gelmiştir. Bir kitabevinde İngilizce’den Korece’ye çeviri yapmaktadır. Babasının asistanlığını yapan Eleanor’la geçmişte yaşandığı belirsiz ilişkileri depreşse de, Eleanor evlidir. Jin de günlerini Casey’le mimari turlarında geçirmektedir. Babası için gözyaşı dökmez, Casey’e iyileşmemesini dilediğini itiraf eder. Bu sevgisizliğin baş nedeniyse zamanında babasının işini ve öğrencilerini oğlundan çok önemsemesidir. Duygularından emin olamayan, hayata ve insanlara karşı mesafeli, şaşkınlığını soğukkanlılığıyla bastıran Jin, Casey’nin potansiyelini fark ettiği andan itibaren onu yüreklendirmeye çalışır. Aralarında cinsel çekimin izlerine dahi rastlayamasak da, Jin’in Casey’nin yörüngesine girdiğini görürüz. Film en çok bu yönüyle Lost in Translation’ı anımsatır.

Yukarıda bahsettiğim yumuşak rüzgarların etkisiyle romantik bir film izleyip, öylece unutacağınızı sanmayın sakın. Üzerine çok düşünülmüş bir film Columbus. Yalnızca yönetmeninden kaynaklı olduğunu düşündüğüm rahat rahat çekilmiş izlenimi veriyor izleyicisine, hepsi bu. Unutulmaz bir sahne barındırıyor içinde. Sesler, sözler olmaksızın duyguların gücüne şahit oluyoruz ve iliğinize işliyor bu sahne. Görüntü yönetiminin de çok büyük başarısı var filmin ruhunu kazanmasında. Bazı filmler canlıdır, bu film de öyle. Başrollerdeyse Kyle Chandler’ın Kore şubesi John Cho ve siyah beyaz İskandinav filmlerindeki yüzlere, özellikle de Bergman filmlerine çok yakışacak bir Haley Lu Richardson var. Amerika’ya gidebilirsem eğer Ohio ve Columbus’u da listeme alacağım gibi görünüyor. Sinemanın büyüsüyle kamaşan gözlere yön çizdirebiliyor bir film. Dokunduğunuz hayatlar üzerinde söz sahibisinizdir bundan böyle. Tıpkı Kogonada’nın söylediği gibi. Ve de bu filmle yaptığı gibi. Sinema gözlerinizi açar, daha iyi duyar, bakmaktan çok görmenizi sağlar. Bu tip filmler de hissetmenizi sağlar. Hisseden kazanır sadece. Bir saksı çiçeğinin bile duyguları vardır, siz onu dalından koparıp küçücük bir yere hapsetseniz de açar, küser, kapanır kendi kendine. Önce duygular, insanın bulaştığı her yerde duygusuz yaşanmaz  adına dünya denen cehennemde. Bu film bana bunları hissettirdi neden bilmesem de.