P.Ö.(PATMOS’tan ÖNCE):

Hızlı feribotla geçmeye çalışıyoruz karşı yakaya. Yolda tam dört defa stop ediyoruz. Motorların çekiş gücü yetersiz imiş; bunun üzerine denizin üzerinde bir süre beklemeye koyuluyoruz bakalım ne olacak der gibisinden. Bir şekil kaptan sarsıyor, ayıltıyor, hale yola sokuyor minik gemisini ve yokuş çıkmakta zorlanan ve azar azar kızıp, bol bol homurdanan beygir gücü düşük, Rus iklimine yatkın Şirince’ye çıkarken bin dereden su getiren bir Lada gibi, yükü ağır bir arabaymışçasına molalarda kendine geldikten sonra ha gayret yola koyuluyoruz bir daha, bir daha. Köpük köpük oluyor pencereler dalgalardan, dışarıyı görmek ne mümkün! Yanımdaki adam hep konuşuyor, hiç susmuyor. Onun yanındaki adam ise daima susuyor. İyi bir ikili olmuşlar sanki. Aynı iki adamdan daima konuşan sıkıntılı da. Perdeleri çekiyor, nerede olduğuna bakıyor. Kah telefonda kah ayakta, hanımlarsa arkada; bir içeride bir dışarıda, terasla evin içi arasında mekik dokuyormuşçasına da rahat, yerinden her kalkışında bermudasını düzeltiyor ve balkondan edindiği mahalle dedikodularını aktarırcasına anlatıyor denizin ortasında görmüş olduğu tüm adaları, tekneleri, olayları, denizciliğe dair tüm bilgileri öğreniyorum kendisinden bir anda ama ne ben Moby Dick’i yazacak olan Melville’im, ne de Kaptan Ahab olabilirim. Derken bir Ahab geliyor işte. İsmi Şafak, Arnavut Şafak. İri gövdesini sığdırdığı bir tabureye geçip bu iki adamı karşısına alıp başlıyor anlatmaya Adaları Modaları… Şimdi herkes susuyor, tek Şafak konuşuyor, Arnavut Şafak. Adalardan hepsi birer şehirmişçesine bahsediyor. O şehir şöyle, bu şehir böyle diyor. Anlatıyor da anlatıyor. Mayorka’da bir gecede 1350 euro yemiş, diskoda barda, o zamanlar kuyumcu dükkanı varmış. Herkese kızıyor ve yüksek sesle cüretkarca söyleyebiliyor bunu. Yanımdaki iki adam, ikisi de susmuş, meraklı gözlerle anlamaya çalışıyor gibiler ne ile karşı karşıya olduklarının. Ama uslu uslu da dinliyorlar Şafak’ı.

Nihayet Leros’tayız. Fırlayarak çıkıyorum içeriden ama gene de vize kuyruğunda ortalardayım. Mussolini’nin evinin olduğu ada burası. İtalya’ya gelmişim gibi hissediyorum. Limandan çıkar çıkmaz Patmos biletimi alıyorum. Dodekanese’lerle gideceğim ve bir saatten az vaktim olduğunu öğreniyorum. Aynı feribottan indiğim çiftten kadın nefis bir Yunanca ile konuşuyor görevliyle. Ne yapabiliriz diye bakıyoruz birbirimize. Onlar kalacaklarını söylüyorlar bu adada en az bir gece, bense Patmos için sabırsızlanıyorum durduğum yerde. Oradan ayrılır ayrılmaz karşıda durmakta olan hani şu hep ağır ağır giden, üst katında yer tutmak gayretindeki beyaz tenli İngiliz turistlerin saatlerce süren seyahat sonucu kıpkırmızı bir burun ve pespembe bir tenle karaya ayak basabildikleri iki katlı tekneye gözüm takılıyor. Onlar iki buçukta kalkacaklarmış ve evet, Patmos’a. Pişman oluyorum bileti aldığıma. Gerisin geri gişeye gelip bilet iadesi yapıyor, ikide geri gelmenin planlarını yapıyorum tilki tilki. Limandan ayrılır ayrılmaz bilet ve tur satan bir çeşit turizm enformasyon bürosu buluyorum. İçeri girdiğimde çat pat ingilizcesiyle görevli Yunanlıyla konuşan bir adam buluyorum ve ne cümlelerinin sonu geliyor ne de sitemlerinin. Yüzünü bana döndüğünde bir çift çakır gözle göz göze geliyorum ve arkasını dönerken bile hiç susmayan çenesiyle. Oturmaya giderken de konuşuyor. Bense gitmek istediğim yerlerden ve az vaktimden şikayetçi olduğumdan ve anlamsız sitemlerimi en iyi aynı dili konuştuğum biriyle paylaşacağımı hissederek dönüyorum çakıra. Ona Mussolini’nin evini görmek istediğimden bahsediyorum. Adanın öte tarafında olduğunu ve hiç gerek olmadığını, taksi parama yazık olduğunu söylüyor. Agios Isidoros şapelini soruyorum, şapel, mapel, manastır aynı şey, zaten oranın da bir özelliği yok diyor. Sonra da ekliyor Türkler buraya hiç gelmesin, ben bıktım onlardan, kaçıyorum durmadan diyor. Adamın tipliği bana da sirayet ediyor. Adam gidip görmek istediğim her yeri baltalamış oluyor. Hevesimi kaçırıyor, adadan soğuyorum ve beni kaçırmayı başarmış oluyor. Soluğu bilet alıp, sonra iade edip verdiğim görevlinin minik kulübesinin önünde alıyorum. Beni vurmayacaksınız ya diyorum ve tekrar bilet kestiriyorum. Sinir geldi bu adadan, sinir geldi Art Nouveau’dan. Feribottaki yol arkadaşlarım Kos’a bilet alırken, suskun olanın eşi sitem ediyor bu sefer, İstanbul’dan uçakla daha ucuz olurdu bunca yol parası verip duruyoruz diyor. Hak veriyorum ama bizim paramız yenik euro karşısında ve her şeyi üç katıyla çarpıyorsun ister istemez çok tutuyor yekun. Suskun adam, çok konuşana para vermeye çalışıyor, diğeri sen zenginsin biliyoruz, sonra verirsin diyor, çok enteresan bir espri anlayışı var bu kimsenin ve acaba bu da bana sirayet eder mi diye düşünmeye başlıyorum. Önceden ayarladıkları taksilerine binip, gene önceden ayarlanmış otellerine gitmek üzere yola koyuluyorlar. Bir kadın yaklaşıyor yanıma, İngilizce sormak istediklerini benim aracılığımla iletiyoruz karşı tarafa. Buradan Patmos’a geçmek istediğini söylüyor, bugün dönecekmiş tekrar. Bugün pazartesi ve tatil günleri diyorum. Kalmanız gerek diyorum. Bir saatliğine onca yol çekilmez diyorum. Leros’u gezmeye karar veriyor. Bir günlüğüne Rodos’a gidiyor insanlar. Saatlerce yol gidip, geldikten sonra ise geri dönüyorlar. Bir gece bir yerde kalmdadan hiçbir şey anlamıyorsun halbuki. Hayalet gibi gezip dönüyorsun oraya buraya atlayarak, bir sürü güzellikleri de atlayarak. Bense geciken Dodekenese’e ait katamaranımı beklemeye koyuluyorum diğer yolcularla birlikte limanda. Beklerken de güvenliğin çokluğu çekiyor dikkatimi. Sanki 70’lerden bir Costa Gavras filmindeymişimcesine…

Leros bir hayalkırıklığı gibi geliyor ve her ne kadar şehir pardon ada kaybı pardon zaman kaybı yaşamış olduğuma dair kendime kızsam da zira Kos üzerinden de gidebilirdim Patmos’a, güverteye çıktığımda her şey, hepsi siliniyor bir anda. Güvertenin ön tarafındayım. Ve arkası dönük bir adam var rüzgara karşı dimdik duran. Sımsıkı tutunmuş demirlere. Rüzgar gömleğinin yakasını uçuruyor. Rüzgar gömleğini havalandırıyor. Rüzgar deli gibi esiyor. En çok kulaklarından çarpıyor insanı. Kimisi kulaklarını tıkayarak durabiliyor. Ama o rüzgara karşı “I’m the king of the world!” der gibi(Umarım batarsak da yüzeyde kalan tek kişilik yerini bana verir ve Titanic’in müziği ağlamsak şarkı ile sulara gömülmeyiz!) kımıldamadan duruyor. Yolculardan bazıları yere oturmuş, kimisi kitap okuyor, kimisi hiç konuşmadan kendisiyle, dünyayla hesaplaşıyor. Ben de bu kategoriye dahil oluyorum hemencecik. Yorulanlar ayrılıyorlar aramızdan. Lipsi ilk durak, ilk liman. Şirin görünüyor uzaktan. Telaşlı kalabalığı aldıktan sonra yola koyuluyoruz tekrar. Tekerlekli bavullar, sırt çantaları, omuz çantaları, ayaklı ayaksız dünyalar taşınıyor bir yerden diğerine. Ne çok kirli çamaşırlar saklı kim bilir içlerinde?

P.(PATMOS):

Nihayet. Nihayet en çok görmek istediğim adadayım. Nihayet Patmos’tayım. Thomas’ın aile işletmesi Rodon Otel’in çatı katında, hiç fırsat bulup oturamayacağım çift cephe manzaralı odasının balkonundan bakıyorum şehre pardon adaya. Tanıdıkça daha çok seveceğim hissi doğuyor içime. Burası Skala merkez, Chora(Kora) ise tepede. Thomas’ın motorunun arkasına binip, bir Fiat Panda kiralıyoruz beraber acenteden. Otel merkezden iki sokak geride ve sayılı adımlarla deniz kenarında buluveriyorum kendimi. Her şey yakın, hayat kolay burada. Limandan in, oteline gir, arabanı olmadı motorunu kirala, denize git, yemeğini ye, kahveni iç, alışverişini yap, huzurla daya ayaklarını trabzanlara, şükret sonra da burada olduğuna. Şükür şükür şükür… Verdiklerine, yaşattıklarına şükür. Minnet minnet minnet… Gözümü açtığım her yeni gün için, mutlu birkaç an için, burada olduğum için. Çarşaf gibi deniz, parlayan güneş için, etrafımda düzgün insanlar olduğu için. Daha da mutluluk nedir ki?

Denize girmek için bulduğum iki koyun ikisi de birbirinden bakir. Bir tanesinde tek bir kişi var sadece denize giren. Bense acıktığımdan yakınında restoran olanı seçiyorum, yani nispeten kalabalık olanını. Hesabı ödüyorum ve tüm eşyamı arabada bırakıyorum. Üzerimde incecik bir peştemal, ve elimde arabanın anahtarı var. Ouzo etkisini gösteriyor, uzanıyorum mütebessim. Tek sırıtan benim. Yanımdaki yalnız Fransız kadına soruyorum etrafta duş olup olmadığını, ana aksanının gülünçleştirdiği bir İngilizce ile yanıtlıyor sorumu. Yok. Denize giriyorum ve çıkıyorum. Bir erkek sesi gene çat pat İngilizcesiyle iyi yüzücüsünüz diyor. Nereli olduğunu soruyorum. Alman ve Hannover tarafından imiş. Beni soruyor. Türkiye cevabım onu o kadar şaşırtıyor ki bu sefer dehşetle havlunuz yok diyor. Yok. Ne yapabilirim? Arabaya ıslak ıslak oturuşuma bakıyor yüzündeki aynı dehşetle. Gözlerindeki bana dair soru işaretleri birer şimşek gibi çakıyor art arda. Onu benimle ilgili kaygılarıyla başbaşa bırakıp yola koyuluyorum.

Duş alıp sokağa çıkmamla beraber havayı kararmış buluyorum. Ahtapot sevdası burada da bitecek gibi değil. Deniz ürünlerini tüketmek insanların aklını kurcalayan bir mevzu burada da. Avrupa’daki restoranların mutfaklarından yayılan domuz etinin kendine has kokusu sokak aralarında sıcaktan bunalan mutfak personelinin havalandırmak için kapılarını açtığında burnunuza çarpmıyor çoğu zaman. Herkes balık tüketiyor buralarda çünkü.

—-.—-

Sekizde açılacak manastır için heyecandan altıda uyanıp, kahvaltı bulamayacağım ihtimaline karşılık saat yediye yirmi kalaya kadar gözlerimi dinlendirip, işlerimi ağırdan alıp, balkonumun manzarasından birkaç dakika manzarayı seyre koyulduktan sonra ancak düşüyorum yola sabırsız içinde. Kutsal Kıyamet Manastırı ilk durağım oluyor. Giriş ücretini veriyor ve aşağıya iniyorum merdivenlerden. İçeride ayin var ve sabahın erken saatlerinde duyduğum rahibin sesi bana uzun zamandır kendi kendime sorduğum sorunun cevabını veriyor. Kutsal olan insan sesi, büyü gibi, enstrümansız, yalın, hiç anlamadığın dilde, hiç anlamadığın sözler ve belki çok şeyler söylüyorlar. İçli ve düzgün bir insan sesi ve onu duyduğun anlar kutsal sadece.

Son basamağa indiğimde rahibi görüyorum cübbesi üzerinde, arkası dönük; uzun boylu ve azametli. Kıyafet zorunluluğunu anımsıyorum. Üzerimde askılı blüz, altımda dizlerimin az üzerinde kloş bir etek, ayaklarımda parmak arası terliklerim ve kırmızı ojelerim var. Beni böyle görmesin istiyorum. Arkasını hiç dönmesin istiyorum. Uzun rahibe etekleri var üç adım ötemde. Hamle yapıp yapmamak arasında gidip geliyorum. Ya eteğe uzanacağım yahut beni görmesini engellemek üzere duvarın ardına gizleneceğim. Yanlış hamleyi yapıyorum bile. Artık çok geç. Elimde etek başımdan mı geçireyim, altımdan mı giyeyim diye çekiştirip dururken rahip dönüyor tüm görkemiyle. Göz göze geliyoruz. Beni baştan aşağı süzüyor ve tüm ciddiyetiyle lastik kısmından çekiştirdiğim eteğe bakıyor ve arkasını dönüyor tekrar. Etek çok uzun ve göğsümün üzerine kadar çekiyorum. İçeri giriyorum. Bir kişi var. O da yaşlı bir kadın. Alelade kesilmiş, ojesiz tırnakları var. Yarım kollu bir elbise giymiş, arada burnunu çekiyor ama hep yere bakıyor düşünceli düşünceli. Onun yanına oturuyorum, çantamı dışarıda bırakarak. Çanları çalan zangoç, ilahiyi okuyan bir adam daha var içeride ve akustik olağanüstü. Sesler duvarlara çarpıyor ve aksediyor, papaz ve adam düet yaparcasına okuyorlar ilahileri. Dinliyorum, dinliyorum. Bir mum yakıyorum. Geri oturuyorum. Rahibin ciddiyeti beni vuruyor. Hiç göz temasımız olmuyor. İçeri gidiyor, oradayken ezberden okuyor, dönüyor dolaşıyor upuzun haçlarla süslenmiş esvabı, uzun sakalları bana Tolstoy’u çağrıştırıyor. Küçük gözleri var ve ara ara sağ eliyle sağ gözünü ovuşturuyor. Ağır ağır hareket ediyor. Kendi hayat telaşımı ve oraya buraya koşturup duruşumu düşünüyorum. Oysa ki burada zaman durmuş gibi.

İnsanlar ayin dinlemeye yeni yeni geliyorlar, tur otobüsleri ve insan kalabalığı başlamış demek ki gün henüz daha yeni başlamış. Bense Aziz Yuhanna Manastırı’na doğru yola koyuluyorum. Hazine yani müze kısmı henüz açılmamış ve burada da kıyafet zorunluluğu var. Şallardan birini etek yapıyorum kendime, kollarınız diyor bir görevli. Bir diğer şalı da kollarıma doluyor, Meksikalılar’a benziyorum bu halimle. Müzede fotoğraf çekmek yasak. Çıkışta genç rahip adaylarına “Kali mera!” deyip geçiyorum önlerinden. Hevesle cevap veriyorlar bana. Şallardan kurtulup yola çıkıyorum. Arabaya biniyorum son kez muhteşem manzaraya bakarak. Elli metre ileride az evvel bana selam vermiş olan rahip adaylarından birini alıyorum arabaya. Skala’ya götürebileceğimi söylüyorum kendisini. Bir de buraya  çocuk sahibi olmayı dileyen kadınların gelip, dua ettiğinden ve dileklerinin gerçekleştiğinden bahsediyorum. Nerede olduğunu soruyorum. Ayin için geldiğim yerde olduğunu söylüyor. Tekrar mağaraya gidiyoruz. Dünkü peştemalimle omuzlarımı örtüyorum. Eteği belime geçiriyorum bu sefer kapıda. Sabah ayinini dinlediğim rahiple göz göze geliyorum. Gene mi sen derken bile ihtiyatlı ve sert. Bir kabuğu var ve beni meraklandırıyor bu vakur tavırları. Gülsün istiyorum. Sussun gene ama bir ancık gülsün. Ben tebessüme de razıyım. Genç Rahip adayı beni anlatıyor baş rahibe. Müslüman diyor, Türkiye’den gelmiş(sanki bu kısmın üzerinde durmasaydı iyi olurdu) diyor ve çocuğu olmuyormuş buraya onun için gelmiş diyor(bu kanıya nereden kapıldı anlamıyorum, ben sadece bunun gerçek olup olmadığını sormuştum kendisine) ve ben bir anda ayin bitiminde haç farizelerini yerine getirmiş olmanın huzuru yüzlerini kaplamış nur yüzlü Hıristiyanların önünde buluveriyorum kendimi. Tanrım bir baba aday adayım bile yok. Tanrım ben çocuğum olmasını istediğimden bile emin değilim, zaten bu dünyaya çocuk getirmek istediğimden de hiç emin olmamıştım, hareketli bir şeyle ne yapar, nasıl başa çıkabilirim hiç bilmiyorum. Bir fren sistemleri bile yok basınca duran. Neden buradayım onu bile bilmiyorum ama başrahip beni yanına çağırdığında kendimden geçercesine yanına gidiyorum zaten başka çarem de yok ve kırk devletten, kırk milletten, kırk türlü insanın önünde şaşkın şaşkın rahibin karşısına geçip kendimi teslim ediyorum. Benim iyi niyetli rahip adayım ise topluluğa dönüp, İngilizce olarak ne kadar çok çocuk sahibi olmak istediğimi filan söylüyor. Rahip beni kutsuyor. Bir tülbent geçiriyor başıma, duasını okuyor, kafamın içinde atlar koşturuyorlar dörtnala dizginleyemediğim, ne yapacağımı bilemiyorum. Sonra eşiği öpmemi söylüyor, dizlerimin üzerine çöküyorum ve öpüyorum. Sonra dua etmem gerektiğini söylüyorlar. Besmele mi çeksem, şu durumda uygun olur mu acaba diye düşünüyorum. İyice sersemlemiş şekilde ayağa kalktıktan sonra rahip camekanın arkasındaki ikonayı öpmemi söylüyor. Can havliyle onu da öpüyorum. Ama fazla sert yapıştırıyorum dudaklarımı, camı kıracağım nerdeyse. O anda hep ciddi olan rahibi gülümsetmeyi başarıyorum. Bana gülüyor. Hiç bilmiyor ki ne istediğini hiç bilmeyen bir dünyalı burada dizlerinin üzerinde onu buraya savurtan hayata boyun eğmiş duruyor karşısında. Kendi payıma düşen ayin kısmı bitiyor. Arkamı dönüyorum ve ellerinde peçeteler gözyaşlarını silmeye çalışan ve beni izleyen kadınlarla göz göze geliyorum. Hepsi bana içten dileklerini sunuyorlar. Tanrım hepsi benim bu emeğimin karşılıksız kalmamasını istiyor ve yüreklerinden yakarıyorlar Tanrı’ya bir çocuğum olsun diye. İbretle izlenmişim bana saatler gibi gelen dakikalar boyunca. Teşekkür edip, gün ışığına kavuşuyoruz nihayet. Genç  rahip adayı bana böyle bir ritüel olduğundan habersiz olduğunu, ilk defa böyle bir şeyle karşılaştığını söylüyor ve o da bana denk gelmiş. Bakar mısınız? Zangoçla karşılaşıyoruz, sohbet ediyorlar ayaküstü. Herkes bana bir değişik bakıyor sanki. Hediyelik eşyalar satılan yerden bir bilezik hediye ediyor bana rahip adayı. Elbette ki çocuğum olması için. Görevlilere de soruyor. Onlar da en uygun hediyeyi buluyorlar benim için. Elbette ki çocuğum olması için. Cüzdanımda taşımam gerektiğini söylüyorlar. O zaman çocuğum olabilecekmiş. İyi ama…

Arabaya bindiğimizde iyice sersemlemiş olduğumdan tuhaf sorular sormaya başlıyorum:
-“Son derece uzun ve irisiniz. Güçlü görünüyorsunuz. Buradaki tüm rahipler öyle. Seçilmiş gibisiniz.”
-“Evet. Sizin din adamlarınız farklı mı?”
-“Bizde imam olmak için gerekli fiziksel şartlar yok(Dışımdan). Hiç yakışıklı ve karizmatik imam görmedim hayatımda ama düzgün din adamları tanıdım okuyan, düşünen, aklı başında, sofulukla yobazlığın ayrımında olan ve Kur’an’ı kalpten sevdirebilecek kadar donanımlı olan(İçimden).
-“Rahipler içki içebilir mi?”
-“Evet bir kadeh, yemekle beraber ama her gün değil ve sarhoş olmayacak miktarlarda.”
-“Hiç Türkiye’de bulundunuz mu?”
-“Evet, Kuşadası, İzmir, Antalya, Ayvalık ve İstanbul.”
-“Hiç Kur’an’ı okudunuz mu?”
-“Sekiz defa. Meryem Ana’nın annesi bizde Anna, Kur’an’da ise Ümran olarak geçer. İçeride o kısmı okundu İncil’in.”
-“Sizler evlenebiliyor muydunuz?”
Bu son soru asla sorulmadı. Asla. Aklımı, yarım kaçırmış olabilirim az evvel yaşadıklarımdan ötürü; ama az bir kısmı benimle birlikte ve Patmos’a gelip hiç hesapta yokken çocuk sahibi olmak için çektiklerim ortadayken ve hiç tanımadığım insanlar bütün bu yaşadıklarıma tanık olmuşken ve ben figüran olarak çıktığım sahnede bir başına ve bir şey bilmeden ve bir şeyden anlamadan komutlarla rolümü oynarken ve seyircilerim tarafından kalpten ve ilahi bir coşkuyla içten içe alkışlanırken ve bunca gerçekçiyken, her şey bunca gerçekken, birde evlilik konusunu açsam yanlış anlaşılabilirim gibi geldi bir an.

Kendime gelmek için denize giriyorum aynı sahilde başka başka insanlarla. Su pırıl pırıl önümde. İki kez giriyor, çıkışta aynı peştamalime sarınmadan önce üzerine uzanıveriyorum birkaç dakikalığına bir ağacın altına ve işte o ağacın altı size:

Bir an aklımdan genç rahip adayı geçiyor Skala’ya geldiğimde. Düşündüğüm anda ellerinde torbalarla geçiyor önümden. Öne doğru kaykıla kaykıla yürüyor bir başına. Ben ara sokakta olduğumdan beni görmüyor. Söylemiş olduğu gibi manastır alışverişini yapmış, merkeze geçiyor. Bu dünyadayken asla çözemediğim gizemleri var hayatın. Bu anda onlardan biriydi. Geldi ve geçti.

Otel ücretini ödüyorum, pasaportumu alıyorum, arabayı teslim edip, limana bırakılıyorum ve nihayet meydandaki Plaza Cafe’ye geçip oturuyorum. Elinde siparişleri kime getirdiğini hiç bilmeyen aklı karışmış bir garson var burada. İhtiyar delikanlı turlayıp duruyor masaları ve siparişler kimindi acaba diye sorup duruyor her masada nazikçe. Bir genç var onu takip eden. Böyle bir siparişin hiç verilmemiş olması şüphesi var sanki gözlerde.

Limana yaklaşan ve Leros’tan gelmekte olan gemiden inenler arasında bir geçe geçirip dönmek isteyen çifti görüyorum. Seslenmek istiyorum ama isimlerini bilmiyorum. Onlar da öylece geçiyorlar önümden. Hiç konuşmamamız gerekmiş belki de.

P.S.(PATMOS’tan SONRA):

Dönüşte ise üç liman var uğradığımız Kos’a gelirken: Lipsi, Leros ve Kalimnos. İki buçuk saatlik yolculuk esnasında gene güverteye çıkıyorum. Limanlara geri geri yanaştığımızdan arka tarafa geçip inen binen yolculara bakıp, rüzgara karşı ön tarafa geçiyorum. Tek ayağı sarılı bir adam gelip oturuyor yere. Sırt çantasını sırtına dayanak yapıyor önce. Satın almış olduğu sandviçi yere koyuyor. O kadar pasaklı ki. Bereket naylon poşetin içinde olduğunu görüyorum, seviniyorum. Naylon poşeti dişleriyle açınca tekrar başa dönüyorum. Perişan ama mutlu görünüyor. Mutlu mesut yiyor sandviçini. Arada yere koyuyor, arada ısırıyor. Titiz insanın dayanacağı şeyler değil yaptıkları. Ne yaparsın? Hayat onun hayatı. Sandviç onun sandviçi.

Kos’ta iner inmez ferribot saatini öğrenip, karnımı doyurmak için her zaman gittiğim restorana gidiyorum. Kalamari ve bir bira söylüyorum. Dükkanın sahibi gelip benimle sohbete başlıyor. Bana tek bir adamın ki o da İtalyan’mış yaşadığı adadan bahsediyor. Bir de karısı varmış. Sonra da on sekiz kişilik diğer adadan. Pserimos’muş bu ada ve kışınmış bu rakam. Bir okul varmış adada, tek bir de öğrencisi. Kalanların kimler olduğunu düşünmeye başlıyorum; bir öğretmen(her sınıfa hitap etmesi gerek ya da her şeyi bilmesi), bir rahip elbette aynı zamanda zangoç olsa, doktor belki ve bir eczane(eczacı bu insanlara ilaç diye ne satar ne kazanır, o ayrı konu), hastane yokmuş zaten. Bir kişi ölse kalan on yedi kişi o kişiyi gömse; cenazeyi yıkasa, kefene koysa, mezarını kazsa, haçını dikse, üzülse arkasından, ağlasa, bir yudum şarap içse, şerefine kadeh kaldırsa, böyle böyle ömrü tüketse bir adada…

Adalar malum Osmanlı’nın ve İtalyanlar’ın boyunduruğunda ayakta kalma savaşı vermişler. Osmanlı gitti din kardeşi geldi derken, farklı farklı zulümler görmüşler. Kos’taki Türk mahallesinin varlığından bahsediyoruz.  Bir sürü Türk var burada yaşayan, belki biraz da ondan elini atsan Türk etrafta. Tanıdığını, eşini dostunu görmeye gelen Türkler her yerde. Nüfus çok olduğundan da butik zihniyetinde değil buradaki dükkanlar Patmos’taki gibi. Leros ve Patmos’a Türk gitmiyor, alışverişin olmadığı yerde bizimkiler barınamıyor demişti bir kadın. Gerçekten de çeşit çeşit baharatların, hediyelik eşyaların satıldığı Kos’ta, Patmos’taki rafine tatları bulmak öyle kolay olmuyor. Patmos’taki Nektar’ın sahibi Irene ve yardımcısı Küba’lı dev gibi bir adamdan aldığım zeytinlerin tadını ise asla unutmam.

http://www.patmos-island.com/shopping/nektar/1#.VBnciWIaySN

Kalimnos’tan ve Saint Savvas’tan bahsediyorum restoran sahibine. Buralarda çok sevildiğinden bahsediyor, benim ondan bahsetmeme şaşırıyor sadece. Kos’a da geldiğini söylüyor yaşarken. Onu tanıyan insanların varlığından da bahsediyor. Sonra tüm din adamlarını sevmediğini söylüyor. Bense doktorunda iyisi var, kötüsü var diyorum. Aynı noktada birleşiyoruz. Nihayetinde Tek bir Tanrı var. Aynı Tanrı var. Ve hepimiz Aynı Tanrı’nın Çocuklarıyız. O yaka bu yaka diye değişmiyor işte.

Özet olarak dönüşte Dimitri Enişte’nin kestiği biletle ve onun tanıdığı ayrıcalıkla ancak vize kuyruğundan bir sürü insandan önce geçip zar zor yetişiyorum feribotuma. İyi ki var imiş. Ve ben de iyi ki Patmos’ta diretmişim, iyi ki gelmişim buralara. Daha bir sürü güzellik, binbir türlü insan, bir sürü derin düşünceyle ayrılıyorum adadan. Hiç unutmayacağım ve sanırım asla unutulamayacağım izler bıraktık karşılıklı olarak. Hala anne olmak istemiyorum ama herkes o kadar istedi ki benim adıma, benim için, sanıyorum kalırsam da çok sürpriz olmayacaktır. Şimdi şimdi yapma fırsatı buluyorum yaşadıklarımın muhasebesini. Ben çok seviyorum Yunan Adalarını ve dokunarak konuşan Yunan halkını, biraz(!) çapkın Rum erkeklerini, cin gibi kadınlarını, gevezeliklerini, sabah sabah hiç üşenmeden bir şapele, bir kiliseye gidip bir mum yakışlarını, kalpten dua edişlerini, ağız dolusu gülüşlerini, tarihin içtenliksiz gölgesine rağmen bütünleşmiş hikayelerimizi…

Sevgiler…