GAGAVUZYA:

Bir arkadaşımın ülke biterse eğer (aklıma getirmekten itinayla kaçındığım ama olası manzara post-apokaliptik filmlere ve kitaplara benziyor; son kaynakları yediğimizi hayal ediyorum ya da son kertede birbirimizi; yahut kıçımıza bir tekme yedikten sonra sınırdışı edildiğimizi düşünüyorum; ama bu en yakın sınır mı olur yoksa son yemek gibi son bir şans tanınır mı gitmeden bilemiyorum); gidip yaşayabileceğimizi düşündüğü yer. Kendi kendine planlar yaptı sanırsam ya da çok fazla belgesel izledi ya da ülkesinden ve geleceğinden umutsuz çoğumuz gibi-çoğumuz kadar; ama bir yerden bu Gagavuzya hadisesini yakalamış aklı evvel arkadaşım. Hiç aklıma gelmez. Bravo valla. Ben egzotik Sahra, Sokotra Adası, çöl iklimi, matrak Araplar(evet aslında dünyanın en eğlenceli olabilecek ırkının üzerinde fi tarihinde başlamış olan kavim savaşları bir kabus gibi çökmemiş olsaydı ve kah etnisite kah geri kalmışlık bunca semerleri olmasaydı dünyanın en eğlenceli insanları olduklarına kesinlikle hemfikirim), teslimiyet, boşvermişlik, salt inanç ve az kuşku dolu ilkel bölgeler sayıklarken; biz Türkleri çok seviyorlarmış diye yaşamak için-ne olur ne olmaz diye-Gagavuzya’yı seçmek ve o doğrultuda planlar yapmak ve giderken beraberinde yaşamak için seçtiği insanlara da telkinlerde bulunmak Gagavuzya için. Gagavuzya ya!

Küreselleşme insanların kafasında çığırlar açabiliyor. Artık eskisi gibi değil her şey. Anadolu seyahatlerimde inip bindiğim arabalarda her on dakikada bir karşıma çıkan Yunus Emre buradan geçti yazılarını hatırlıyorum da, bizim motorlu araçlarla on dakikada teptiğimiz yolu at-eşek-merkep üstünde olmadı yayan olarak tepmenin güçlüğü asırlar sonra Emre’lerin ve benzerlerinin zahmetlerine bir övgü olarak hatırlanmayı hak ediyor.

Bir uçağa binip gitmekle başlayabilir bir gün her şey; yeter ki o cesareti kendinde bul, yeter ki iste, çok iste, olur.

Sevilmek ne olursa olsun daha çok sevilmek ve akabinde kabul görmek. Bunun için bir iç savaş çıktığında yahut sınır dışı edildiğinde seçtiğin ülkede sevilebilinir olma ihtimalini düşünmek. Dil, Tarih ve Coğrafya’nın önemi burada ortaya çıkıyor. İnsan önce doğduğu ülkenin, bölgenin coğrafi yapısıyla şekilleniyor ve hatta komşu coğrafyalarla ve ne kadar çok değişik coğrafyayı görür ve tanırsa o kadar çoğalıyor hayatta. Sonra diliyle karışıyor hayata. Dilin yok olduğunda aidiyetin bitmiş oluyor. Seni sen yapan şifrelerin bir kıymeti kalmıyor artık. Tarihse ne gidip görmek, ne de onunla konuşabilme şansı tanıyor sana. Sadece okudukların kadar var. Tarihçinin sütüne havalesin nihayetinde. Tarihçiler geçmişte yaşanılanlarla geleceğin inşasında bir köprü görevi görürler. Köprünün ayakları çok sağlam olmalı ve harcının içinde kendi de yoğrulmuş olmalı, bazen bir duvar olmalı o harca bulanmış.

”Kitaplarını okuduğum tarihçilerin bir fenomen olmuş olması gerekiyor onlarla ilk defa karşılaşıncaya dek.” diyen insanlar tanıdım. Her nesil bir öncekini gözünde büyütür belki ama tarihçilerin tarih isminin eskiliğinden gelen bir kuyrukları var ve onlardan yaşlı yazmaları isteniyor ve yaşlı olmaları. İlber Ortaylı’nın gençliğini hayal bile edemiyorum. Hatta yaşlı bir bebek olarak doğduğunu hayal ediyorum. Daha da ileri gidecek olursam Kanuni ve Fatih kavuk ve sakalla doğmuş olmalılar. Arkadaşlarımın ortak kanısıysa şu; aynı kodlar üzerinden yürümeliyiz başından diyorlar. Yani herkes kendi dilediği tarih yazılsın istiyor. Kamplaşmanın ve zıtlaşmanın tabiatından iyisi mi objektif olmak adına yabancı kaynaklı tarih kitapları okumalı insan eğer çok merakı varsa.

Tarih denen ürkütücü ve aslında bilinemez zamana saplanıp kaldığında ise, intiban güç olabiliyor şimdiki zamana ve hayat sürekli olarak o sever, bu sevmez, bunun ölçüsü bu, şunun ölçüsü şu kadar diye geçmiyor. Her baba farklı miktarlarda sever ama öz, ama üvey. Kimisinin verebileceği sevginin bir limiti vardır. Daha çok sevgiyi gösterecek kolları kısadır, aklı yavaştır, kavraması zayıftır ya da zalimdir hem tabiatından, hem iklimden kaynaklı. Sadece yaşamalı bir iklimde, bir mevsimde, bir coğrafyada. Ancak zamana sıkıştığında sonsuz olabilirsin. Irkların sonsuzluğu yok, sadece devamı var. Değişmezliğin olmayacağı gibi. Senin ortak ya da değil geçmişinden gelen öfke kaynaklı, o ölçüde, o kadar, ben de sevemiyorum seni diyebilir bir gün birisi. “Senin sevmediğin kadar, ben de sevmiyorum seni.” diyebilir sana. Ne diyeceksin o zaman? “Hadi vur beni. Yoksa ben mi seni..” mi? Tek şey düşünmeli insan birileri yazsın diye yazılır yazgılar ve sen değilsin aslında yazan, tek kabahatli bilinçaltın. O istedi sen yazdın, o istedi sen yaptın. Suçlu yok, suçlu aramamalı. Minik ellerdir hayatı en iyi kavrayan, umudun ne olduğunu bilmezden önce bir bebeğin sabırsız büyüme gücüyle dolu içgüdüsel yaşam enerjisiyle tutunmalı hayata. Yoksa hep aptallar mutlu, sakın tasalanma. Bir gün, bir gün ama gidilip görülmeli Gagavuzya.

Cuma akşamı, 2014 Kış Olimpiyatları açılış törenine denk geldim Soçi’deki. Bir sürü ülkenin geçmesini bekledim. Türkiye’ye sıra gelmesi için. Bir sürü mutlu zıpır bayrak sallıyordu. En coşkulu ekip Amerika’nındı. Bizse altı sporcuyla katılmışız sadece. Olsun. İnsan bayrağını görünce gururlanıyor. Kırmızı kırmızı. Gagavuzya filan işin şakası. Yaşarsın ve dönersin kendi memleketine eğer üzerinde yaşayacak topraklara sahipsen. Her şeyden vazgeçmiş, bir daha dönmem asla onca manyaklığın ortasına desen de dönersin gene tıpış tıpış. Yapma. Sevimsiz politikacılarına rağmen doğduğun topraklar bunlar, zaten politikacılar her yerde aynı. -Hep sevimsiz yahut yapmacık olmayı başarabilmişlerdir kendilerince-. Senin gerçeğin bu, bayrağını seversin, hep sevdin. O kadar değil. Bunun fena bir tarafı yok. Kim demiş?

Bu sene kimse bana oy attıramaz. Kimseye dalkavukluğa seçim sandığına gitmiyorum. Milletini düşünen yok. Hepsi suçlu. Otursunlar birbirlerinin kasetlerini dinlesinler, filmlerini izlesinler ve mevcut vaziyetlerini idare etsinler. Kurunun yanında yaş da yanar bazen. Zahmet edip, gidecek olsaydım BDP’ye verirdim, inadım inat kıçım iki kanat. Bir onlar var davalarına sadık olan çünkü.

YEMEK & KÜLTÜR:

Fırsat bulduğumda severek ve şaşırarak okuduğum tek dergim kendi kültür hayatımdaki: “YEMEK ve KÜLTÜR” Artık sizin de. Sürreal-benim için- yemek isimlerine(Hılındor, Kurutlu Kelem Çorbası, Mannama, Hasbeli Aş, bunlar son sayısından), tariflerine(çok pişirilebilinir tariflerdense, nasılsa yapamayacağımı bilmenin verdiği hazla sayfaları gönül rahatlığıyla karıştırmanın olağanüstü gücüyle nefs kontrolümü yapabilmenin kolaycılığını sağlaması açısından) ve malzemelerine(5 adet kurut, 2 kg. yerli kelem, 100 gr. gilgil unu, 1 adet Doğu Anadolu tandırı, 1 adet küp, aynı bölgede yumurtlamış 10 adet “serbest” gezen tavuk yumurtası ya da 500 gr. Bölgedeki köy değirmeninden buğday unu ya da 3 litre yeni doğum yapmış ineğin ilk sütü-ineğin yüzü gözünüzün önüne geldi değil mi, yoksa memeleri mi sütle dolmuş ve sağılmayı bekleyen?-Ben kendimi o köydeki evin bahçesinde, bir naylon taburenin tepesinde, ayağımda naylon terlikler, içinde yün patikler, başımda yemeni, kovayı ılık gelen sütle doldururken hayal edebiliyorum ve hoşuma gidiyor bu her şeyi telaş etmeden yapabilen hayvanın sakinliği ve bana açtığı serveti) ve her şeyden önce bu yöresel tatların hikayelerine; ayrıca beslenme ve kültürle alakalandırılan yemek yapmanın ve saklamanın kültürel kodlarına ve bunların altında yatan alt metinleri hakkında bir fikir edinmemizi sağlayan(saklama kültürünün kökeninde yatan korku ve kıtlık olgularına, soyun devamlılığını, dolayısıyla süreklilik sağlama nedenlerini ve kadın ve mutfak arasındaki köklü ilişkinin saklama boyutunun kadının genetik kodlarında aranabileceğini de ekler yazarı) yazılarına, aynı anda bir çok kültürün etkileşimiyle sentezlenip ortaya çıkan harikulade mutfağımıza selam gönderisine, zevkli konularına ve her ay karşıma çıkan ve kimi zaman nostalji yaşatan ufuk açıcı yazarlarına(2001 tarihli hiç eskimeyecek bir Murathan Mungan yazısı barındırır “Buz ve Peçete” isminde “Soğuk Büfe” adlı kitabına dahil ettiği) ve yine son sayısında Mario Levi’nin hiç aklımdan çıkmayan bir cümlesine istinaden beraber yaşadığı gelinini mutfağa sokmayan babaannesinin güçlü nedenine; yani gizli iktidar savaşına.. “Yemek yapan kişinin elinde iktidar var aynı zamanda.” Mario Levi.

http://www.yemekvekultur.com/

—-.—-

Kim yaptı ilk tohumu?

diye sordu küçük ağaç.
Bana bir bakın,

Ufacık bir tohumdum
Saklıydım derinlerde

Öte bir dünyadaydım
Bilmezdi beni ne gündüz ne gece

Çiğ suyunu içtikçe içtim
İçten içe büyüdüm

Kök saldım
Filiz verdim

Güneşle oynadım
Rüzgarla dalgalandım

Yıkandım yağmurlarda
Kudret kazandım

Ama büyüdükçe gün be gün
Hep bilmek istedim

Tohumumu kim yaptı
ve içinden beni dışarı kim saldı?

Söyle bana küçük dostum
Kim yaptı ilk tohumu?

Küçük çocuk önce bir kahkaha
ardından bir cevap patlattı

Seni küçük budala!
Tanrı gelmez mi aklına?

Beni de o yaptı,
Seni de o yaptı.

Sabancı Üniversite’sinden Prof. Dr. Selim Çetin’in kaynağını tam olarak belirleyemediği ama tohumu anlatırken sıkça kullandığım dediği bir anonim şiir “Kim yaptı ilk tohumu?”. Ben “Yemek ve Kültür” dergisinden alıntıladım. Şu fasulye deneyim geldi aklıma sonu hüsranla biten, çürüttüğüm mahsül. Benden anne de olmazmış, bir fasulyeyi bile öldürmüştüm ben. Bundan sonra başkalarının mucizelerine tanık olabilirim ancak. Yıllar sonra belki yüzyıllar “Tavuk mu yumurtadan, yumurta mı tavuktan?” sorunsalına kendimce getirmiş olduğum cevabım; neyin nereden ve kimden çıktığının mühim olan kısmı hangisinin buna daha çok değeceğinde yatıyor sanki. Bazen o tavuktan çıkmaktansa, kabuğumda çürüseydim keşke; dememeli sadece.

—-.—-

“Çıplak fotolara bakmak gusulü götürür mü?” diye google’a yazıp karşısına ikinci sırada çıkan sayfamı gördüğünde uğradığı hayal kırıklığını başka sayfalarda telafi etmeye çalışan insana sesleniyorum. Burası diyanet değil maalesef. O fotoğraflar ne götürür ne getirir bilemem ama diyaneti böyle şeylerle meşgul etmemeli. Bana sorarsan bu tür sorunların altında yatan nedenlerin cevapları için Dr. Haydar Dümen’e bir göz atmanda fayda var derim. İnsanın ufku genişliyor, neşesi geliyor, moral buluyor. Karartma içini, bozma moralini. Hem teselli bile bulursun belki sayfasında. Yeterli ve kaliteli ses rengine sahip olmayan kuşlar, epik ve lirik bir anlatım, doz aşımına yol açmadan oluşturulması gereken fantezinin hesaplanmasında yardımcı olacak iksir kıvamında ölçüler, doğru ve yanlış kullanım üzerine prospektüs sayılabilecek ve literatüre geçecek açılımlar.. Bir gün çok mutsuzken kahkaha atmak istediğinizde açılmalı, okunmalı. Bir kahır bir kahır hayat geçmiyor. Güldürmek en zor zanaat ve Dr. Haydar Dümen bunu başarıyor kanımca.

Şubat 12, 2014 0

GÜNEYDOĞU ANADOLU VOL 2: MARDİN

MARDİN

“Bir gün hayatımı yazacağım.Herkes kağıt üstüne yazılanları benim hayatım sanacak, ben de hayatımı saklamış olacağım böylelikle. Saklanmanın en iyi yolu fazla görünmektir, biliyor musun? Herkes seni gördüğünü sanır, sen de rahat edersin. Kasada oturan kız gibi! Herkes kasadaki kızı görür, ama kimse tanımaz. Günün birinde yazdıklarımdan bir perde çekeceğim.” ===> Murathan Mungan Urfa’dan Mardin’e doğru yola düşmüşken bir perde de ben çekeyim üzerine diyorum herşeyin ve herkesin, kasadaki kız gibi olayım istiyorum. Mümkün müdür? Şu an kafamı meşgul eden bir başka mühim konu ise Mardin otobüsünün geç kalkacağı ve benim için diğer bir alternatifin Viranşehir’den Kızıltepe’ye oradan ise ancak Mardin’e ulaşabileceğim gerçeği. Bu azap dolu ve türlü çeşit travmalara yol açabilecek seyahatimi yol arkadaşlarım sayesinde bir nebze çekilir kıldırtmaya çalışıyorum. Öğretmenlere denk geliyorum ve onların peşine takılıyorum, iniyoruz bir dolmuştan, biniyoruz bir başka dolmuşa. Her yer kazılı, tozun dumanın içinde yürüyoruz. Viranşehir’in adı viran, kadın belediye başkanı var ve eşeleyip duruyor anlaşılan. Birde yol boyunca bayan şoförler dikkatimi çekiyor. Allah Allah diyorum kendi kendime. Yollarda yoktu bu kadınlar, şimdi hepsi şoför olmuş, maşallah maşallah diyorum ama bir de bakıyorum hepsi entarili erkekmiş. Bakar mısınız şu işe. İnsan nasıl görmek istiyorsa öyle görürmüş. Benimki de o hesap olmuş. Gene çok erkek var etrafta(erkek görmekten bayılacağım kimin aklına gelirdi). Sınıf öğretmeni Adana’lı kıza takılıyorum bende. Tayinleri zor çıkıyormuş, oda kabullenmiş Urfa’yı, gezmeye gidiyormuş haftasonları Mardin’e. Aşk romanları okuyan, doğu gerçeğini kanıksamış ve özümsemiş romantik bir yol arkadaşım var kısa bir süreliğine. Bense otelimi ayarlamaya çalışıyorum telefonda. Kendimi Yeni Mardin’de (indirimli fiyatıyla 70 liraya) buluyorum. Kocaman bir havuzu var ama giren yok. Çalışanlar güleryüzlü ve sevimli komi beni tatlı tatlı uyarıyor. Otel dahilinde içki tüketimi yasak ama odalara bira çıkartabiliyormuşuz( içki=sadece bira). Giysi dolabında bir adet seccade var ama buzdolabında bir bira yok(bir birayla insanlara saldırıp yoldan mı çıkılıyor, şeytanlar dolaşıyor kafamda, bir bikinim var yanımda, acaba diyorum havuzlarını şenlendirmeli miyim; ama sonra izleyici kitlemi düşünüp vazgeçiyorum, cesaret ayrı bir şey, delilik başka bir şey ne de olsa). Kendimi tuğralı odamdan atıp, eski Mardin’e, gerçek Mardin’e, asıl Mardin’e doğru yola çıkıyorum. Dolmuş bana şehir turu attırıyor. Bende mecburi atıyorum. Yüksek yüksek tepelere ev kurmalılar(hem ağlarım hem giderim versiyonu da var bunun), araçlar ve ayaklar zorlansada, gözler doyuyor manzaraya. İner inmez ertesi gün için bir tur ve hediyelik telkariler bakıyorum. Turu garantileyip, girdiğim gümüşçü dükkanında esnafın, kucağında bebeğiyle benim ardımdan içeri giren dilenci Suriyeli kadınla benim aramdaki dilemma’sına tanık oluyorum. “Siftah yapmadan geliyorlar, günde defalarca geliyorlar, bizim bundan önce dilencimiz yoktu”diye hayıflanıyor adamlar. “Burası yüksek, buralara varıncaya kadar geldiler” diyor öteki(olabilir ama bir Ağrı değil). Turistin azlığından şikayetçiler, Reyhanlı’ya bombalar düşerken, turizmden geçinen halk güvenlik nedeniyle tur iptallerinden şikayetçi. Sabancıların kurmuş olduğu Kent Müzesi ve Sanat Galerisi akşam altı buçuğa kadar açık. Rahatlıkla gezebilirsiniz. Hatuniye Medresesi biraz daha ileride. Rehberlerinizse derslerine çalışmış çocuklar. Gül kokusu ise var. Beynim bana oyun oynamadıysa evet duydum ama.. Ama’sı var işte. Sadece eşeklerle eşya taşınabilen daracık, sinematografik sokaklarında geziyorum. Resulullah bir kölenin bile davetine gider, merkebe biner, yün elbise giyer(dış görünüşüne önem vermez, kendisi yamarmış)miş. Peki Arap sanatındaki anımsama tamam ama abartı nereden geliyor, yol gösterici bu kadar sade iken? Yemek vaktinde bir esnaf lokantasında Koreli turistler görüyorum. Ve ne yapıyorum, söyleyeyim. Lokantadan içeriye dalıp kuru fasulye pilav yemekte olan turistlerin başına çöküyorum. Onlara kim olduğumu, nereden geldiğimi, Mardin hakkındaki fikrimi beyan ediyorum. Bana sordular mı peki? Elbette hayır. Üstelik bana alttan alta, ellerinde tam ağızlarına götürmeye çalışırken yarıda kalan dolu kaşıklarıyla bakarken son derece çaresiz görünüyorlardı. Bu(yani ben) nereden geldiği belli olmayan ani darbe onları alt üst etmiş gibiydi. Ama umurumda değil, konuşmam gerek. Lokanta sahibi yemek yiyip yemeyeceğimi soruyor ama benim derdim Çekiklerle(bir an şehri yabancıladım sanıyorum ve kendimi yalnız hissettim, beni en iyi bir yabancının anlayacağını düşündüm, otelde yanlış tercih biliyorum ve ben ne yaptım? Bulduğum tek turist grubunu gafil avladım. Tanrım az akıl ver yeter ama mantığımı tamamiyle alma benden böyle zamanlarda, soğukkanlılığımı kaybettirme bana, ruhuma huzur ver, kendime güven ver, korkaklığımı al üzerimden, beni ben yapanları bana hatırlat, Tanrım sen beni sev, bana yeter). Sonrasında ise ev yapımı Süryani şarabı eşliğinde gün batımını fotoğraflayıp, homurdanarak ısınamadığım otelime döndüm. Korelileri bir daha görmedim, benden korkularına otellerine sığındıklarını düşünmekteyim. Esnafın korkusu Suriyeliler, Korelilerin korkusu ben. Hayat herkes için ayrı tuhaf.

Ertesi Gün: Kasimiye Medresesi, Deyrulzafaran Manastırı, Dara Antik Kenti, Beyaz Su Vadisi, Hasankeyf ve Midyat program dahilinde(Fidnay Turizm, 60 ytl.).

Önce otobüsün içinden başlayayım. Şoförümüzün 36 yaşında ölen yengesinin cenazesine katılması, bizi asıl mesleği kuaförlük olan yeni şoförümüzle tanıştırmış oldu. Rehberimiz, önümde oturan dil, tarih ya da coğrafya öğretmeni ve eşi, ben(hemen arkalarında), sarışın bayan(hemen arkamda), kumral bey(aynı oteldeymişiz ama şikayetçi bulmadım kendisini), aslen İskoçlu ama Bodrum’da ikamet eden bir karı-koca ve en arkada dört tane örtülü genç kızımız, kelalaka 12 artı 1(şoför) insan buluşmuş olduk sabah sabah. Sekiz buçukta başlayan toplanmamızın başında akşam 6’da dönme olasılığından bahsedilsede bunun bir ütopya olduğu sonlara gelindiğinde anlaşılmıştır.

Deyrulzafaran Manastırı: Turdan ekstra olarak giriş için 6 lira veriyorsunuz ve içeride gruplara özel rehberler var. Güneş Tapınağını, 640 yıllık Patriklik Kürsüsünü, ve tüm bölmeleri açıklıyorlar. Mezarlar doğuya dönük ve oturur vaziyette gömülüler. İsa’nın doğudan geleceğine inanılıyor ve onu yatakta değil ayakta karşılamak istiyorlar saygıdan. Grubun gerisindeyim hafiften. Aynı yalnızlık hissi. Bir papaz geliyor, 30 yaşlarında ve papaz adaylarına akustiği göstermek için, Süryanice dua okumaya başlıyor. Tek bildiğim ılık ılık yanaklarımı ıslatan gözyaşlarım. Tek kelimesinden anlamadım. Ne dediğini bilmiyorum. Ayinin yapıldığı bölüme geldiğimizde sıralara oturuyoruz. Sadece biz değil bir sürü turist var. Arkalara geçiyorum. Gözlerim az evvelki rahibi arıyor. Nihayet o da geliyor. Tek bir gülüşünü yakalıyorum. İsa’nınkine benzer sakalları var. O kadar güzel ki.. Manastır dahilinde kalıp, köylerden getirilmiş 50 kadar Süryani çocuk bu taş binalarda dillerini öğreniyor. Yeni nesillere aktarılmasını, dolayısıyla unutulmamasını sağlayacaklar. Ve benim gözyaşlarımın akma sebebi akustikten. Tek ben ağladım, tek ben tanık olmasamda. Akustik ağlatır öyle bazen. İsa ve Havarilerinin dili de.

Dara Antik Kenti: http://m.youtube.com/watch?v=ceTrhAKUvss Dara’ya akustik bir gezi yapmak isteyenler için biçilmiş kaftan olmuş bu klip(son günlerde çok işitselim). “Fiddler on the Roof/Damdaki Kemancı”nın Dara’lısı olan klipteki çocukların hepsi ya da bir kısmı karşılayacak sizleri ve tüm mekanları anlatacaklar dilleri döndükçe. Kimisi öğretmen, kimisi turist rehberi olmak istediğinden bahsedecek(rol modelleri). Biraz bahşiş vereceksiniz onlara. Vereceksiniz. Bakkaldan çikolata ya da cips alacaklar o parayla, kimisi ailesine götürecek ya da okul harçlığı olarak saklayacak. Dım dım dım.. Birde bu köyün tatlı bir delisi var(hep gülüyor, çok gülüyor), belki size de rastgelir. Dım dım dım..

Beyaz Su Vadisi: Nusaybin yolu üzerinde yemek molası için ideal bir yer. Menüler 20’şer liradan. Ihlara Vadisi’ne benziyor. Serin serin akan suyun çevresindeki yer sofralarına yahut benim gibi rahatsızlar için masalara geçip keyifle yemek yiyebilirsiniz. İskoç çift ve ben masamızda rahat rahat oturduk(şehirli ruhu ve konformizm böyle bir şey, insan insanı bilirmiş, bulurmuş da). İngiliz sinemasından, aktörlerinden, gazetelerinden, gazetecilerinden, planladıkları gezilerden(Galapagos’a gidecekler sta travel’la), temel eğitimin yetersiz olduğundan, dinden, Tanrı’dan(koca ateist idi, mistik bir bakış açısı yok, telepati ilgisini çekti, onun dışında kilise, cami, sinagog onun için bir anlam ifade etmiyor; onun dışında üçümüzün de ortak noktası Anthony Hopkins hayranı olmamız(kendisi Galli olur) ve sinemadaki tüm psikopat tiplemeleri unutamamamız(Hannibal, Tooth Fairy, Amon Goeth, Bill the Butcher; onlardan bir tık öte hepsine dönemsel olarak tutulmuşluğum vardır).

Hasankeyf: Dicle Nehri’nin ayırdığı Batman ilinin bir ilçesi. Baraj nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Buranın bir kardeş şehri olmalı. O da Mostar olmalı. Çarşıya serbest zaman için bırakıldığımızsa ise bir kardeş şehir daha yakışır diyorum İskoç çifte. “Marakeş”. Buranın sular altında kalmaması için çok ciddi uğraşlar veren insanlar var. Size kendinizi her yüzyılda hissettirebilecek mağara evler var burada. Keçiler otluyor, turistik ve değişik. Ben sadece oraya buraya benzettim, burası çok daha değişik. Köprünün üzerinden geçerken süratle geçen arabalar sizi asma bir köprüdeymişçesine sallıyor, zelzele oluyor sanki, köprü yıkılacak ve bizler sığ Dicle’ye çakılacağız tepetaklak.

Midyat: Nihayet. Son durak. Hükümet Konağı’na giriyoruz. Yukarıda fotoğraf çekimi ve gelinle damat var. Arka fonları o kadar muhteşem ki. Ortodos Kilisesi, Katolik Kilisesi ve Cami. Çepeçevre sarıyor bizi. Arkada oturan dört kızla sonunda bir araya geldik. Bir tanesi sağır dilsizlere öğretmenlik yapıyormuş. Alfabeyi ve şehirleri nasıl gösterdiklerini öğreniyorum ondan. Noktalı harfleri yapmak çok fiyakalı. Parmaklarını şıkllatıyorsun. Sihir gibi. İ’de tek, Ü’de çift şık. Bana bir harf öğretenin 40 yıl (sessiz) kölesi.. (Hz. Ali). Bu sözü söyleyen birini nasıl sevmez ki insan?

Daracık sokaklarını, meşhur telkarilerine bakmak için gümüşçülerini geziyoruz Midyat’ın. Günü dumur olacağımız bir olayla kapatıyoruz. Yorgunluktan oturduğumuz banka bir adam yaklaşıyor. Derdi İskoçlarla. “Sizinle ingilizce konuşmak istiyorum. Malum fazla turist yok, haydi konuşalım, İngilizcemi ilerletmek istiyorum” diyor. Yorgunluktan ve şaşkınlıktan adama bakıyoruz. İngiliz kibarlığı devreye giriyor ve kadın “o.k.” diyor. Kocasıyla göz göze geliyorum, ne yapalım der gibi bana bakıyor adam(mevzu bahis olan İngiliz koca 1.90 ve boyunca da kilosu var). Adamı kovamıyorum çünkü hanımı onay verdi, ama kocası istemiyor, karşı tarafsa kırık ingilizcesiyle akıllara ziyan bir dialoğa girdi bile. Bereket tur rehberi imdadımıza yetişiyor ve yaka paça otobüsümüze doğru gidiyoruz. Yolda beni bir gülmedir alıyor. Çifte dönüyorum ve bunun tam tersi İngiltere’de benim başıma gelmeyecektir diyorum(Londra’ya gidip birkaç İngiliz’in boğazına yapışasım var). Bu yıllardır olan bir hadisedir. Dil dile değmeden dil öğrenilmez lafı nesilden nesile yurdum insanına aktarıldıkça ve bunun yani sokak ortasında turist benimle konuşur diye yakasına yapışmanın yanlış olup ikaz edilmesi gereken ayıp ve rahatsız edici bir şey olduğu söylenmedikçe, söylense bile umursanmadıkça böyle komik, saçma salak, anlamsız anlar yaşanacaktır sıkça.

Mardin Merkez’de Tur Abdin’de konaklıyorum ve şehrin insanlara şiir yazdırma potansiyelini seziyorum. Elbette ev yapımı şaraplarının etkisi var bunda. Önüme serilmiş Mezopotamya bana bir akşam daha kendimi sonsuz hissettiriyor. Ve başımı yastığa koyar koymaz uykuya dalabilmenin lüksünü yaşıyorum dört kişinin rahat rahat kalabileceği odamda. Üç ay öncesinin zevkiyle kafamda iki şarkının gidip geldiğini anımsıyorum: Servet Kocakaya’dan “Gewre” ve Ilena Eliya’dan “Susin”. İkincisi ağır basıyor galiba. Halk türküsüymüş.

http://m.youtube.com/watch?v=PQT4P6VbrgQ

Kaldığım otelin sahibi olan bey son derece enteresan, ben yola çıkmadan kahvaltıda uzun saatler sohbet ediyoruz. Değişik bir dünya görüşü var. Bana enteresan bir şey söylemişti. O sözler bana yeni kitabımda gerek. Demem öyle kolay, paylaşmam öyle hemen..